Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ (10 – 14 ΕΤΩΝ)

Αυτό που μας κρατά ζωντανούς ως γονείς, αυτό που μας τονώνει, που μας αγχώνει και καθημερινώς μας προβληματίζει, είναι η Διαρκής Επιθυμία μας, να είναι καλά τα παιδιά μας!

Προσπαθούμε να προσαρμόσουμε τη ζωή μας, γύρω από τα "θέλω" αυτών των παιδιών, που έχουν χάσει την παιδική τους ανεμελιά, την αθωότητα και την πραγματική χαρά ενός παιχνιδιού!

Τα έχουμε φορτώσει με κάθε είδους πίεση, νομίζοντας ότι έτσι τους προσφέρουμε περισσότερα, ενώ στην ουσία, το μόνο που καταφέρνουμε, είναι να τους αφερούμε την παιδικότητα, από τα πιο όμορφα χρόνια της ζωής τους, με αποτέλεσμα να μεγαλώνουμε, παιδιά – ρομπότ, πάνω στα "θέλω" τελικά, τα δικά μας!

Διότι, κοιτώντας π.χ το πρόγραμμα τους, θα δούμε ότι οι "ώρες εργασίας" τους, κυμαίνονται καθημερινώς από 12 – 16, υπολογίζοντας πάντα το σχολικό 8άωρο, με 2 έως 3 ώρες διάβασμα στο σπίτι, συν τα αγγλικά μέρα παρά μέρα και φυσικά ένα δίωρο προπόνησης, 3 με 4 φορές την εβδομάδα.

Να’ ταν μόνο αυτά όμως; Τα παιδιά, μάλλον λόγω της αστείρευτης διάθεσης και δύναμης που διαθέτουν, όσος χρόνος τους μένει, φροντίζουν να τον γεμίζουν, είτε με το play-stacion, είτε με το internet, είτε με καράτε, ή και με κάποιο μουσικό όργανο! Φορτωμένα λοιπόν, με όλα τα παραπάνω, λογικό είναι να αναπτύσσουν μια πολύπλοκη και ιδιαίτερα ευάλωτη ψυχολογία.

Αν λοιπόν, κάτι από όλα αυτά που αποτελούν την καθημερινότητα τους, τους πάει στραβά, επηρεάζει όλα τα υπόλοιπα, δημιουργώντας μια αλυσίδα αρνητικών προβλημάτων, την οποία, άλλα την  εκφράζουν με θυμό, άλλα με λύπη, κάποια άλλα με στενοχώρια, ή με επιθετικότητα και σε κάποιες ακραίες περιπτώσεις, κάποια παιδιά επιλέγουν και την "απομόνωση".

Από την ηλικία των τζούνιορ έως και τους παίδες, εάν η οικογένεια είναι δεμένη, και οι γονείς βρίσκονται κοντά στα παιδιά, το πρόβλημα είναι ελεγχόμενο και χρειάζεται απλά μια συζήτηση, με τον δάσκαλο ή τους καθηγητές του αν το πρόβλημα προέρχεται από το σχολείο, ή με τον προπονητή του αν προέρχεται από την ομάδα και αυτομάτως όλα μπορούν να διορθωθούν.

Εάν όμως η οικογένεια είναι "πέρα βρέχει", και δεν είναι κοντά στο παιδί και σ΄αυτό που αντιμετωπίζει, η κατάσταση γίνεται πολύ δύσκολη, διότι η συμπεριφορά και τα συναισθήματα του παιδιού αλλάζουν, δημιουργώντας του μια άσχημη ψυχολογική κατάσταση, και μια μόνιμη αντίδραση για τα πάντα, απορρίπτοντας, κάθε συμβουλή και χέρι βοηθείας!

Σ’ αυτές τις ηλικίες των 10-14 ετών, παίζει αναμφισβήτητα, πολύ μεγάλο ρόλο, το σωματείο που αγωνίζεται το παιδί. Αν είναι ερασιτεχνικό ή επαγγελματικό. Tα παιδιά που αγωνίζονται στις Ακαδημίες, των ερασιτεχνικών σωματείων, χαίρονται σε μεγάλο βαθμό την προπόνηση και τον αγώνα που συμμετέχουν, λειτουργούν και εκφράζονται ελεύθερα, πάντα όμως μέσα στα πλαίσια και τους κανόνες του σωματείου, όπου φυσικά δεν μπορούν να λείψουν τα παράπονα και οι γκρίνιες.

Η  ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ του παιδιού, πέφτει κατακόρυφα όταν νιώθει ότι αδικείται και κάποια ξεσπούν με κλάμα, με νεύρα με απογοήτευση ή με άρνηση για προπόνηση και αποχή από όλες τις δραστηριότητες τους, συμπεριλαμβανομένου φυσικά και του διαβάσματος για το σχολείο!

Υπάρχουν βεβαίως και παιδιά με ισχυρή προσωπικότητα, τα οποία παίρνουν την πρωτοβουλία να μιλήσουν στον προπονητή τους, δυστυχώς αυτά όμως είναι λίγα, όπως υπάρχουν κι΄αυτά που πάνε στην προπόνηση, αποκλειστικά για να γυμναστούν και να διασκεδάσουν και αυτό τους είναι αρκετό!

Αυτή η ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ  ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ των παιδιών στα ερασιτεχνικά σωματεία, θεωρώ ότι είναι ένα ΑΝΕΚΤΙΜΗΤΟ ΒΙΒΛΙΟ για κάθε προπονητή, που του αρέσει αληθινά να ασχολείται και να προσφέρει σ΄αυτές τις ηλικίες των αγνών πραγματικά συναισθημάτων!

Είναι πολύ σημαντικό, να μιλάς με το παιδί, να παρακολουθείς την έκφρασή του, τη χαρά ή τη λύπη του και να προλαβαίνεις το κλάμα ή την έπαρσή του!

Δεν είναι παιχνίδι η ψυχολογία του παιδιού και η νίκη του παιδαγωγού - προπονητή, ΔΕΝ πρέπει να είναι μόνο το νικηφόρο αποτέλεσμα ενός αγώνα, η ΝΙΚΗ του προπονητή πρέπει να είναι το αληθινό χαμόγελο στα χείλη των παιδιών, που έτυχε να μην αγωνιστούν αλλά αγωνιούσαν το ίδιο, με τα παιδιά που έπαιζαν, όπως και τα άλλα που έμειναν εκτός ομάδος και παρακολουθούσαν τον αγώνα απ’ την κερκίδα!

Φυσικά μέσα σε μια Ακαδημία, με μάζα παιδιών, είναι αδύνατον να αποφευχθούν και κάποιες μικροεντάσεις μεταξύ τους, του στυλ: "κύριε αυτός με κλώτσησε πρώτος" ή  "κύριε με είπε άμπαλο" τα οποία δεν συνιστούν θέμα, όταν ως προπονητής, προλαβαίνεις τα βλέπεις τα ακούς και ανάλογα επεμβαίνεις.

Όλα αυτά τα αντιμετωπίζουμε κυρίως στην ηλικία των 10 – 12 ετών, όπου ακόμα τεχνικά και τακτικά τα παιδιά, κερδίζουν και αφομοιώνουν πράγματα, που πρέπει όμως στα 13 – 14 να τα "δείξουν", σε ικανοποιητικό πλέον βαθμό στο γήπεδο, όπου είναι ο καθρέπτης της απόδοσής τους και έχουν το κριτήριο, να καταλάβουν ποιος πραγματικά είναι ο "άμπαλος" και ποιος κάνει για την Α΄ ή για την Β΄ ομάδα.

Κι εδώ είναι, που θέλει ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ υποστήριξη το παιδί, με σωστή και καλοπροαίρετη συνεργασία, Γονέα και προπονητή, διότι έχουμε να αντιμετωπίσουμε, την απότομη ωρίμανση του παιδιού, και την ξαφνική έκρηξη της προσωπικότητάς του, την οποία ΕΜΕΙΣ καλούμαστε να χειριστούμε, με πάρα πολύ μεγάλη προσοχή!

Κι΄ενώ όλα αυτά, ισχύουν για τα παιδιά των Ερασιτεχνικών ακαδημιών, αυτά που συμβαίνουν στις ΠΑΕ, είναι "ΑΛΛΟ  ΒΙΒΛΙΟ"! Αυτά τα παιδιά δημιουργούν μια "άλλη" ψυχολογία, με θετικά και αρνητικά στοιχεία. Το ότι ανήκει το παιδί σε μια ΠΑΕ, αυτό από μόνο του, απογειώνει την ψυχολογία του παιδιού, το οποίο καμαρώνει στο σχολείο στη γειτονιά στην πλατεία και δεν λέει να προσγειωθεί!

Τι συμβαίνει όμως μέσα του πραγματικά, σας το λέει;

Σας λέει ότι "ωχ! έκανα μια λάθος πάσα" στην προπόνηση και νομίζει ότι τελείωσε η καριέρα του; Σας λέει ότι το "στραβοκοίταξε" ο προπονητής κι΄αυτό έκρινε ότι δεν θα παίξει την Κυριακή; Σας λέει για τις σχέσεις μεταξύ των συμπαικτών του, όπου οι "καλοί" προσπαθούν να κάνουν κλίκα με τους καλούς και οι "άμπαλοι" προσπαθούν να μπούν "σφήνα", ενώ κάποια άλλα παιδιά να "απολαμβάνουν" τον χλευασμό και την ειρωνεία;

Έχετε αναρωτηθεί τέλος, ποια είναι η ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ τους κατάσταση όταν δέχονται την ΑΠΟΡΡΙΨΗ του σωματείου; Φυσικά ΟΧΙ, γιατί κι΄εσείς ως γονείς ΔΕΝ μπορείτε να δεχθείτε με τίποτα, ότι θα διώξουν το δικό σας παιδί, κι΄όχι κάποιο άλλο!

Προετοιμάζετε όμως, ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΑ το παιδί, για τυχόν απόρριψη; Ποια θα είναι η αντίδραση του, όταν ξαφνικά μια μέρα του πουν: "καλός  χρυσός! Αλλά γεια σου"!! Έχετε κάποιο γνωστό ψυχολόγο, έτοιμο να δεχθεί το "ταξίδι" του παιδιού, από τον παράδεισο στην κόλαση;

Κάποιοι μπορεί να μην συμφωνούν με τα παραπάνω, γιατί σου λέει, στάσου ρε φίλε, "Εγώ θέλω το παιδί μου, να φάει κι αυτό το χαστούκι κι΄ας τα βγάλει πέρα μόνο του, ν΄αρχίσει να αποκτά και μια προσωπικότητα"! Δεκτή και αυτή η άποψη και συμφωνώ εν μέρει με την μεριά των γονιών, που τηρούν μια σκληρή στάση απέναντι στα παιδιά τους, αλλά επιτρέψτε μου να είμαι, με τη μεριά των "ευαίσθητων" γονιών, που τους αρέσει να προετοιμάζουν τα παιδιά τους, για οτιδήποτε μπορεί να αντιμετωπίσουν στη ζωή, είτε καλό είτε κακό!

Δεν θέλω να γίνω ΑΓΓΛΟΣ κρυόκολος! θέλω να είμαι ΕΛΛΗΝΑΡΑΣ!, θέλω να ελέγχω την κατάσταση στο σπίτι μου, να κάνουμε το σταυρό μας κάθε μέρα να είμαστε ευτυχισμένοι και πάνω απ΄όλα, γεμάτοι υγεία! Γι΄αυτό με νοιάζει πάρα πολύ, η ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ των παιδιών μου και ΟΛΩΝ των παιδιών, που ως προπονητής συναναστρέφομαι και όταν τα βλέπω στεναχωρημένα 1 φορά, εγώ στεναχωριέμαι 10!

Κάποιοι θα με πουν ρομαντικό! Μ΄αρέσει! Μ΄αρέσει να είμαι, με ΑΞΙΕΣ, μ΄αρέσει  όπως νοιάζονται ακόμη για μένα οι δικοί μου γονείς, να νοιάζομαι κι΄εγώ γι΄αυτούς και αύριο για μένα τα παιδιά μου!

Γι΄αυτό θέλω τα παιδιά μου, μέχρι τα 15τους, να τα ελέγχω και να "ρυθμίζω" ΕΓΩ την ψυχολογία τους, διότι από τα 15 και μετά, θέλουμε δεν θέλουμε, θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε νέες καταστάσεις ιδιαίτερα επικίνδυνες για τα παιδιά, τα οποία για να τις αποφύγουν, θα πρέπει εμείς ως γονείς, σε "ρόλο προπονητή", από τώρα να τα μάθουμε να παίζουν εξαιρετική άμυνα!

Τώρα, για να επιστρέψω στα παιδιά των ΠΑΕ, θα ήθελα να επισημάνω το "μικρόβιο" που κολλάνε, κυρίως στις μεγάλες ΠΑΕ κι αυτό το μικρόβιο ονομάζεται: "ΨΩΝΙΟ"! ευτυχώς αυτό το ψώνιο, κάποια το αποφεύγουν, δείχνοντας μετριοπάθεια και σεμνότητα. Κάποια άλλα δείχνοντας ωριμότητα και "μετρώντας"  τις καταστάσεις, βλέπουν από μόνα τους, ότι ίσως, δεν τους πάει ο ρόλος του "κομπάρσου" και φεύγουν οικιοθελώς, κάτι για το οποίο, χρειάζεται μεγάλη δύναμη!

Υπάρχουν βέβαια και κάποια άλλα, τα οποία αν και πραγματικά αξίζουν, το "ψώνιο" όμως και το "καλάμι" που έχουν καβαλήσει, δημιουργούν έναν καταστροφικό συνδυασμό, που τις συνέπειές του, θα τις καταλάβουν σε 2 με 3 χρόνια, όταν κάποια απ’ αυτά, η ΠΑΕ θα ειδοποιήσει, απλά να αποχωρήσουν διότι στην θέση τους, επιλέχθηκε κάποιο άλλο παιδί με καλύτερα στοιχεία! Τότε, είμαι πολύ περίεργος να δω, αυτά τα παιδιά πως θα καταφέρουν να προσαρμοστούν, σε κάποιο νέο σωματείο, αφού βέβαια πρώτα θα πρέπει να έχουν ξεπεράσει την "ψυχολογική κατραπακιά" τις απόρριψης!

Αυτή είναι και η διαφορά ψυχολογίας, με τα παιδιά των ερασιτεχνικών Ακαδημιών, τα οποία αποχωρώντας για διαφόρους λόγους από ένα σωματείο, προσαρμόζονται πολύ πιο γρήγορα και στις περισσότερες των περιπτώσεων, νιώθουν πολύ ευτυχισμένα και ελεύθερα, στη νέα τους επιλογή.

Τυχερά μάλιστα, θεωρώ τα παιδιά, που έφυγαν από μια οποιαδήποτε ΠΑΕ, (είτε οικιοθελώς είτε γιατί τα έδιωξαν) και προσαρμόστηκαν άμεσα σε κάποια ερασιτεχνική Ακαδημία. Σίγουρα μέσα τους θα "καίει" για κάποιο διάστημα αυτή η αποχώρηση, αλλά είμαι βέβαιος ότι μόλις περάσει, ο απαιτούμενος  χρόνος προσαρμογής, θα τους δοθεί η ευκαιρία να δείξουν, και απ΄αυτό το σωματείο , αν πραγματικά αξίζουν το "κάτι παραπάνω", που κάποιοι άλλοι, δίκαια ή άδικα τους στέρησαν!!

Όπως και να΄χει, επειδή μιλάμε για παιδιά και ηλικίες ευαίσθητες, ας προσπαθήσουμε να βλέπουμε ΟΛΑ τα παιδιά σαν δικά μας και να ευχόμαστε, για ΟΛΑ τα καλύτερα!!!

Toυ Τάκη Γιαννόπουλου
Προπονητή στο εφηβικό τμήμα της ακαδημίας του Πανερυθραϊκού